Het privacyrecht is inmiddels een serieus specialisme met jaarlijks tientallen beschikkingen, vonnissen en richtsnoeren. Een overzicht daarvan is nuttig, maar kan je daarin ook bredere ontwikkelingen ontdekken? In deze blogserie worden tien privacytrends van 2014 besproken. Dit is de achtste trend: het safe harbour-regime komt verder onder vuur te liggen.

Deze serie van privacytrends is eerder gepubliceerd in Mediaforum 2015/2, p. 50-54. Zie hier, hier, hier, hier, hier, hier en hier de vorige trends.

In mijn vorige blog besprak ik hoe er meer over privacy wordt geprocedeerd, maar dat die rechtszaken helaas niet altijd goed aflopen. Die verliezen weerhouden activisten er ondertussen niet van om de rechtszaken te starten. Eén van de meer gewaagde rechtszaken met een maatschappelijk doel, is de zaak van Max Schrems tegen de Ierse privacytoezichthouder. Deze ‘data privacy activist’ (zijn woorden) heeft naam gemaakt met zijn actiegroep Europe v. Facebook, waarmee hij probeerde inzage te krijgen in zijn gegevens bij Facebook.

Nu richt hij zijn pijlen op het Safe Harbour-regime: hij had de Ierse toezichthouder gevraagd om te bepalen dat de gegevensoverdracht van Facebook naar de Verenigde Staten onrechtmatig zou zijn, omdat uit de Snowden-onthullingen blijkt dat de VS geen passende bescherming bieden. Het Ierse High Court heeft het Europese Hof van Justitie vervolgens gevraagd of een toezichthouder gebonden is aan de Safe Harbour-beschikking van de Europese Commissie, of dat de toezichthouder de vrijheid heet om zelf in het licht van recente ontwikkelingen te bepalen dat een land desondanks geen passende bescherming biedt.

Het is één van de manieren waarop het Safe Harbour-regime verder wordt uitgekleed. Ook het Europees Parlement heeft een motie aangenomen waarin ze oproept om de Safe Harbour-beschikking op te schorten. En het schijnt dat de Duitse toezichthouders in Bremen en Berlijn een onderzoek zijn gestart naar twee Amerikaanse bedrijven die gegevens overdragen in het kader van het Safe Harbour-regime.

Morgen: hoe security steeds belangrijker wordt.